ริเริ่มทฤษฎีวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต

    เมื่อดาร์วินกลับถึงอังกฤษเขาได้กลายเป็นที่รู้จักของผู้คนในแวดวงวิทยาศาสตร์โดยการส่งเสริมของศาสตราจารย์ Henslow ที่ได้ทำหนังสือแผ่นพับจากจดหมายของเขาส่งให้กับนักธรรมชาติวิทยา ดาร์วินเริ่มศึกษาวิจัยในรายละเอียดของตัวอย่างที่เขาเก็บรวมรวมมา โดยมีพ่อของเขาให้การสนับสนุนจัดหาเงินทุนในการทำงาน Henslow ช่วยจัดการกับตัวอย่างด้านพฤษศาสตร์ ดาร์วินต้องหาผู้เชี่ยวชาญด้านอื่นๆ เพื่อช่วยเขาแยกแยะและจัดหมวดหมู่ตัวอย่าง เขาได้พบกับนักวิทยาศาสตร์หลายคนรวมทั้ง Charles Lyell ผู้เขียนหนังสือที่เขาอ่านบนเรือซึ่งได้แนะนำนักกายวิภาคศาสตร์ Richard Owen ให้มาช่วยศึกษาฟอสซิลกระดูกที่เขาเก็บรวบรวมมาด้วย

    ดาร์วินค่อยๆพัฒนาความคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตจากการศึกษาวิจัยและประสบการณ์ที่ผ่านพบมา พร้อมๆกับทำงานเขียนผลงานทางวิชาการและเขียนหนังสือเกี่ยวกับการเดินทางและสิ่งที่เขาได้เก็บรวมรวมมา ปี 1839 ดาร์วินตีพิมพ์หนังสือ The Voyage of the Beagle ที่เขียนเกี่ยวกับการเดินทางไปกับเรือหลวงบีเกิล ซึ่งสร้างชื่อเสียงให้กับเขาในฐานะนักเขียน เขาทำงานหนักมากจนป่วยหัวใจเต้นผิดปกติ จนแพทย์สั่งให้หยุดงานทั้งหมดและไปพักผ่อนในชนบท

    ดาร์วินทำการศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่องและมีผลงานหนังสือออกมาเรื่อยๆ กรอบความคิดเรื่องการคัดเลือกโดยธรรมชาติของเขาเริ่มชัดเจนขึ้นแต่เขายังคงต้องการทำงานวิจัยในเรื่องนี้เพิ่มเติมอีก จนถึงปี 1856 Charles Lyell ได้อ่านหนังสือของนักธรรมชาติวิทยา Alfred Russel Wallace และเห็นว่า Wallace มีความคิดที่คล้ายกับดาร์วินในเรื่องนี้ จึงกระตุ้นให้เขารีบตีพิมพ์แนวคิดดังกล่าวเสียก่อน แม้ดาร์วินจะไม่เห็นว่ามันเป็นปัญหาแต่เขาก็ได้เริ่มงานเขียนหนังสือเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างจริงจัง ปี 1858 ดาร์วินได้รับจดหมายจาก Wallace ที่ส่งบทความเรื่องการคัดเลือกโดยธรรมชาติมาให้เขาอ่าน นี่อาจเป็นอีกแรงกระตุ้นที่ทำให้เขาต้องตีพิมพ์หนังสือหลังจากที่มีแนวคิดเรื่องนี้มานานเกือบ 20 ปี